نابرابری سیستماتیک توزیع ثروت و فرصت‌های ملی در افغانستان

از روزگاری که حاکمیت قبیله‌ای در افغانستان پا گرفته، تبعیض و بی‌عدالتی به نفع قوم خاص نهادینه شده است. از کشتار سیستماتیک، غصب سرزمین، مالیات توان‌فرسا و… که بگذریم، توزیع سرمایه‌ی ملی و طرح‌های کلان به ظاهر ملی، در دوران حدید نیز بر مبنای برخورداری قوم خاص انجام می‌شود.

سه طرح کلان شاهراه کابل- هرت، تاپی و برق، نشانه‌ی حق‌کشی آشکار مجموعه‌ی خاص، به نفع قوم خاص انجام شده است:

۱. شاهراه کابل- هرات:

در طرح ارتباطی پایتخت و غرب کشور، مسیر طبیعی، کوتاه و کم‌هزینه، مسیر گردن دیوار است که از بامیان می‌گذرد. اما اصحاب قبیله سرک را با یک منحی دور و پر هزینه از مسیر میدان‌شهر، غزنی، قندهار، فراه به هرات کشیده است. در نقشه‌ی مربوطه کاملا روشن است.

۲. طرح تاپی:

در دومین طرح زیر بنایی توزیع گاز، که گاز ترکمنستان را به افغانستان، پاکستان و هند منتقل می‌کند، نیز همین بی‌دادگری آشکار انجام شده که مسیر خط لوله‌ی گاز به سمت نشیمن‌گاه قوم خاص انحنا یافته است.

۳. طرح انتقال برق:

سومین طرح ملی و‌زیر بنایی توزیع برق از ترکمتستان و غرب کشو به پایتخت است، که مانند شاهراه کابل- هرات، از مرکز افغانستان، یعنی و مناطق هزاره‌نشین باید گذر کند، اما راه صعب‌العبور و پر هزینه و دور عبور می‌دهند. طرح برق‌رسانی دولتی کاملا مناطق هزاره‌نشین نادیده انگاشته است.

دولتی‌ها، نمایندگان پارلمان، سنا، شوراهای ولایتی و همه‌ی فعالان مدنی باید در برابر توزیع ناعادلانه‌ی سرمایه و ثروت و فرصت‌های ملی مقاومت کنند نا بی‌عدالتی «تداوم» نیابد.

مهم‌ترین مساله، سهم واقعی در قدرت و تصمیم‌سازی در کشور است، که عدالت‌خواهان در برابر سلطه‌طلبان مقاومت کنند، اگر نظام شایسته‌سالار دور از دسترس هست، باید همان توافق بن مورد عمل قرار گیرد. توافق بن، یک قرارداد اجتماعی است به نظر جامعه‌ی جهانی نقطه‌ی آغاز پایان بحران تلقی می‌شود.

نگارنده: محمد شاری