فقدان هویت ملّی در افغانستان (۲)

مقدمه (۲)

در افغانستان، پشتون‌ها خود را صاحب اصلی این کشور می‌دانند؛ لذا معتقدند که آن‌ها اکثریت جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و باید در افغانستان همیشه پشتون‌ها و فرهنگ «پشتون‌والی» حاکم باشد و اقوام دیگر باید از هویت قومی و فرهنگی خود دست برداشته و هویت پشتونی را بپذیرند؛ لذا حکومت و نظام سیاسی همیشه به اقوام غیرپشتون با دید تحقیر نگریسته و آنان را به‌عنوان شهروندان درجه ۲ به‌شمار آورده است و در نتیجه با آن‌ها رفتار تبعیض‌آمیز و نابرابر داشته و فرصت‌ها و موقعیت‌های اجتماعی را برای آنان محدود و حتی در برخی مقاطع، مسدود ساخته است.

بنابراین، براساس باور پشتون‌ها، هویت ملی و وحدت ملی در افغانستان، تنها با حاکمیت پشتون و تحمیل فرهنگ پشتون‌والی تأمین می‌شود و زمانی که افرادی از اقوام دیگر، به‌حاکمیت نزدیک شود و یا از فرهنگ خود سخن بگوید، بلافاصله داد و فریاد پشتون‌ها بلند می‌شود و دیگران را به تجزیه کشور متهم می‌کنند. در انتخابات اخیر نیز، تقریباً همه‌ی نخبگان حتی نخبگانی از اقوام دیگر، استدلال می‌کردند که باید اشرف‌غنی رئیس‌جمهور شود؛ زیرا اگر یک فرد غیرپشتون حاکم شود، پشتون‌ها اطاعت نخواهد کرد و کشور به‌سوی بحران و ناامنی پیش خواهد رفت.

این منطق، واقعاً یک منطق غیرانسانی است که در افغانستان هویت ملی و وحدت ملی تنها با حاکمیت سیاسی پشتون و فرهنگ پشتون‌والی تأمین شود و اقوام دیگر ملزم به‌اطاعت و فرمان‌برداری از آن‌ها باشند؛ اما زمانی که افرادی از اقوام دیگر، حاکم و یا حتی به‌حاکمیت نزدیک شود، پشتون‌ها خود را ملزم به اطاعت ندانسته و راه تمرد و طغیان‌گری را در پیش گیرند. همین تفکر غلط موجب گردید که انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری با چالش مواجه گردیده و قوم مدعی اکثریت با انجام دادن تقلب‌های گسترده، تلاش کردند که بار دیگر حاکمیت انحصاری خود بر ارگ را به دست آورند و هم اکنون نیز تأخیر اعلان کابینه به این دلیل است که پشتون‌ها حاضر نیستند دیگران را در قدرت سهیم نمایند.

نگارنده: محمد نسیم جعفری