رحمت الله نبیل: ما با پنج چالش مهم و اساسی در پروسه صلح روبرو هستیم

رئیس پیشین امنیت ملی می‌گوید که نبود یک حکومت قدرتمند که بتواند از تمام اقشار مردم نمایندگی کند، مهم‌ترین چالش بر سر راه صلح در افغانستان است.

رحمت الله نبیل می‌گوید که مردم افغانستان مهم‌ترین قربانی جنگ در چهل سال گذشته بوده اند و بیشتر از هر کس دیگر اهمیت و ضرورت صلح را آنان درک می‌کنند، اما مشکل اصلی در این است که مردم افغانستان منحیث قربانی اصلی جنگ با تروریزم، از این پروسه غایب هستند.

آقای نبیل شب گذشته در یک گفتگوی اختصاصی با طلوع نیوز گفت که حکومت افغانستان برای برقرار کردن اجماع سیاسی ناکام بوده است و هنوز یک دیدگاه واضح و مشخص برای تامین صلح و ثبات در این کشور شکل نگرفته است.

به گفته وی: «ما با پنج لایه چالش در گفتگوهای صلح مواجه هستیم. از یک طرف حکومت ضعیف داریم که نمایندگی از تمام اقشار کرده نمی‌تواند چون در آوردن اجماع سیاسی ناکام است و نمی‌تواند تا از آن منحیث یک وزنه در مذاکرات صلح استفاده کند، پراگندگی سیاسیون افغانستان و نبود دیدگاه واحد در میانشان، عجله‌ی امریکا برای خروج نیروهایش، دید متفاوت کشورهای همسایه و پاکستان که همیشه در تلاش بوده که در افغانستان نظام با ثبات نباشد، این لایه‌های مشکل آفرین است که پروسه صلح ما را به چالش مواجه کرده است.»

به باور آقای نبیل گفتگوهای صلح در حال حاضر در محوریت پاکستان، امریکا و طالبان قرار دارد و حکومت افغانستان که طرف اصلی مذاکره با این گروه است، از مذاکرات به دور نگهداشته شده است. او هشدار داد هر قدر که حکومت و مردم از پروسه صلح دور نگهداشته شود، وضعیت بیشتر به نفع پاکستان و هراس‌افگنان طالب خواهد بود.

رحمت‌الله نبیل همچنان گفته است که قبل از اینکه مرحله گفت‌وگوهای مستقیم میان حکومت و طالبان آغاز شود، ابتدا باید یک چتر بزرگ ایجاد شود تا حکومت، مردم و سیاسیون همه در تفاهم با همدیگر زیر این چتر با طالبان وارد گفت‌و گو شوند.

آقای نبیل تاکید کرد:” بدون شک رهبری حکومت مشکل اصلی است که تا حال اجماع سیاسی به میان نیامده، حکومت باید دید خود را تغییر دهد، از سوی‌هم سیاسیون ما که بیرون از حکومت هستند نیز تاکتیکی برخورد می‌کنند، اگر در یک مدت مقطعی در حکومت هستند، حکومت خوب است، اما اگر نبودند، خوب نیست. حکومت در شعاع یک کیلو متری ارگ نیز اجماع آورده نتوانست، رئیس اجرایی به یک فکر بود، دیگر رهبران حکومت به یک فکر دیگر هستند.”

او همچنان مذاکرات قطر میان طالبان و نمایندگان امریکا در پشت درهای بسته را چالش مهم دیگری دانست و گفت که بحث‌ها باید بیشتر بر این باشد که در تصویر کلان، نقش طالبان و بعضی سیاسیون در حکومت چگونه باشد. او گفت، وقتی طالب می‌گوید که از افغانستان علیه امریکا و هیچ کشوری استفاده نمی‌شود به این معنا است که طالب می خواهد در اقتدار باشد، در حالی حکومت افغانستان قرار داد امنیتی با امریکا دارد و چگونه طالب این تضمین را انجام دهد که گروه‌های تروریستی از افغانستان علیه امریکا و هیچ کشور دیگر استفاده نمی‌کند.

پاکستان صادر کننده تروریزم است

رئیس پیشین امنیت ملی افغانستان در بخش دیگری از صبحت‌های خود با طلوع نیوز به نقش پاکستان در تولید و صادر کردن تروریزم اشاره کرد و گفت که مردم افغانستان سالهاست قربانی تروریزم اند، اما پاکستان صادر کننده تروریستم است و از آن به عنوان یک وسیله استفاده می‌کند.

رحمت الله نبیل گفت:” در چهل سال گذشته، ما قربانی تروریزم بودیم، اما پاکستان از تروریزم به عنوان یک وسیله استفاده کرده است و این امکان می‌رود که آنها پس از خروج امریکا از افغانستان نیز به عنوان یک قولدور در منطقه ایفای وظیفه خواهد کرد. ما باید در داخل خود را منسجم سازیم، پاکستان آسیب پذیری‌های خود را دارد، پاکستان مقتدر نیست، ما ضعیف شدیم، نهادهای امنیتی ما سیاسی شد، مردم افغانستان ناراض شدند، بحران مشروعیت و بحران اعتماد به وجود آمد.”

به گفته‌ی او در حالی که مذاکرات صلح به گونه‌ی جدی در افغانستان ادامه دارد، اما پاکستان در هفته های اخیر در تلاش تعیینات جدید در سطح فرماندهان و نسل جوان طالب که بیشتر به خشونت متکی اند، هستند. ماشین جنگی طالبان ادامه خواهد داشت.

آقای نبیل به این باور است که داشتن پناگاه‌های امن، موجودیت مدارس برای سربازگیری برای تولید طالب در پاکستان، موجودیت اقتصاد جرمی و موجودیت انگیزه جنگ و مخالفت در میان نسل جوان طالبان، از مهم‌ترین عامل برد هراس‌افگنان طالب اند.

او هم‌چنان گفت:” هنوز هم برایم سه سوال نامعلوم است، یک این که طالبان به نظام مدغم می‌شوند، یا ما افغانستان را به طالب مدغم می‌سازیم، یک قسمت طالبان به پروسه صلح می‌پیوندد، اما ماشین جنگی شان هنوز فعال می‌ماند، چه تضمینی وجود دارد که پاکستان می‌خواهد صلح و ثبات در افغانستان تامین شود، اگر به توافقات می‌رسیم، چه تضمیناتی برای نظارت بر ادامه این توافقات وجود دارد.”

هرچند رئیس پیشین امنیت ملی در این گفت‌وگو خواهان ایجاد یک چتر بزرگ برای سهیم شدن حکومت، مردم و سیاسیون افغانستان در پروسه صلح شد، اما گفت که در نشست مسکو که شماری از رهبران افغانستان با طالبان گفت‌و گو کردند، دستاورد اصلی در این نشست را طالبان داشتند.

آقای نبیل با انتقاد از کسانی که در نشست مسکو شرکت کرده بودند، گفت که طالبان دوره هجده ساله در افغانستان را اشغال خواندند، اما کسی عکس العمل نداشت، از طرف طالبان یک معاون دفتر بودند، اما از این طرف یک جناح سنگین وزن سیاسی رفتند.

او هشدار داد که هر قدر آدرس های مختلف برای پروسه صلح ایجاد می‌شود، این پروسه نیز به درازا می‌کشد و ادامه این مشکلات به نفع طالبان و پاکستان خواهد بود.

این اظهارات رحمت الله نبیل در حالی صورت می‌گیرد که از چند ماه به این سو گفت‌وگوهای صلح به صورت جدی از سوی امریکا، حکومت افغانستان، طالبان و کشورهای منطقه دنبال می‌شود. در این میان اما تا هنوز تلاش های حکومت افغانستان نتیجه نداشته و طالبان حاضر به گفتگوهای مستقیم با حکومت افغانستان نشده اند.